تأثیر اعتقاد به مهدویت و انتظار بر شناخت خود، خدا و امام‌ از دیدگاه آیت‌الله صافی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

2 طلبه سطح چهار مؤسسۀ آموزش عالی حضرت زهرا، میبد

چکیده

باورداشت مهدویت و انتظار، عقیده‌ای اسلامی با پشتوانۀ محکم برهان‌های عقلی و دلایل نقلی است. با توجه به اهمیت این موضوع و تأثیر آن بر بینش انسان، پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی، چگونگی تأثیر این اعتقاد بر معرفت النفس، معرفت خداوند و امام را مبتنی بر دیدگاه آیت‌الله صافی بررسی کرده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اعتقاد به مهدویت و انتظار موجب شناخت انسان به خداوند و با نگاهی عام‌تر، معرفت به دین می‌شود. این اعتقاد در حوزۀ امام‌شناسی نیز به نوبۀ خود، باعث افزایش معرفت و بالتبع موجب محبّت بیش‌تر به امام می‌شود. با شناختِ امام، معرفت نسبت به هدف غایی، معرفت به حکومت حق و اصیل و پذیرش ولایت فقیه حاصل می‌شود. این اعتقاد باعث افزایش معرفت به خویشتن و وظایف فردی و اجتماعی خود در حوزۀ مهدویت و انتظار خواهد شد. بنابراین، بین خداشناسی، امام‌شناسی و خودشناسی روابطی متقابل وجود دارد و هر کدام به گونه‌ای بر دیگری تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of believing in Mahdism and Intiẓār (Awaiting the advent of Imam Mahdi) in knowing oneself, God, and the Imam from Ayatollah Ṣāfi’s point of view

نویسندگان [English]

  • Muhammad-Ali Muḥīṭi Ardakān 1
  • Ṭāhireh Ḥāji-Raḥīmi 2
1 The faculty member of philosophy group at Imam Khomeini Educational and Research Institute
2 A student of level 4 at Ḥazrat Zahra Higher Education Institute in Meybod
چکیده [English]

Believing in Mahdism and Intiẓār is an Islamic belief with a solid support of intellectual arguments and narrated evidences. Considering the importance of this issue and its effect on human insight, the present research has investigated the effect of this belief on self-inspection, taking the cognition of God, and the Imam, using the descriptive-analytical method. The results of the research show that believing in Mahdism and Intiẓār causes people to know God and, with a more general view, knowledge about religion. This belief in the field of Imamology, in turn, increases knowledge and consequently causes more love for the Imam. By knowing the Imam and taking cognizance of the ultimate goal, the rule of right governance, and acceptance of Wilāyat al-Faqīh is obtained. This belief will increase self-knowledge and personal and social duties in the field of Mahdism and Intiẓār. Therefore, there are reciprocal relationships between taking cognizance of God, the Imam and self-knowledge, in a way that each of them influences the other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mahdism
  • Intiẓār
  • duty
  • theology
  • anthropology
  • self-knowledge
  • Ayatollah Ṣāfi Golpāyegāni
ترجمه چکیده به عربی

تأثیر الإعتقاد بالمهدویة والإنتظار فی معرفة النفس والله تعالى والإمام من منظار آیة الله الصافی

طاهرة حاجی رحیمی [1] / محمد علی محیطی اردکان [2]

لاشک ولاریب فإن العقیدة المهدویة وعملیة الإنتظار هی عقیدة إسلامیة من ورائها وتدعمها أدلة وبراهین عقلیة ونقلیة قویة، ونظراً الى أهمیة هذا الموضوع وتأثیره على عقیدة ورؤیة الإنسان فقد أخذت هذه المقالة على عاتقها مسؤولیة البحث فی کیفیة الإعتقاد على معرفة النفس ومعرفة البارئ عز وجل والإمام وذلک من خلال إعمال الأسلوب الوصفی – التحلیلی. وقد أظهرت النتائج الحاصلة من هذه الدراسة بإن عملیة الإعتقاد والإیمان بالقضیة المهدویة والإنتظار یولد معرفة الإنسان بالله تبارک وتعالى، وبالطبع فإن مستوى المعرفة الدینیة یزداد وذلک عبرّ النظرة العامة الأکثر شمولاً. وبطبیعة الحال فإن هذا الإعتقاد والإیمان فی مجال معرفة الإمام بدوره یؤدی الى زیادة المعرفة أیضاً وبالتبعیة یسبب الى زیادة الحب والولع بالإمام، ومن خلال معرفة الإمام تحصل المعرفة بالنسبة الى الهدف الغائی والمنشود والمعرفة بالحکومة الحقة والأصیلة والقبول بولایة الفقیة وهذا الإعتقاد تکون نتیجته هی معرفة النفس وتشخیص الوظائف الفردیة والإجتماعیة الملقاة على کاهل الإنسان فی مجال المهدویة والإنتظار، ومن هذا المنطلق فإن هناک علاقة متقابلة بین معرفة الله تعالى ومعرفة الإمام ومعرفة النفس، وإن کل واحدة منها یترک تأثیراتها بشکل من الأشکال على الأخرى.

المصطلحات المحوریة: المهدویة، الإنتظار، الوظیفة، معرفة الله، الأنثروبولوجیا، معرفة النفس، آیة الله الصافی.

 

[1] . طالبة فی المرحلة الرابعة فی مؤسسة الزهراء؟عها؟ للتعلیم العالی، میبد.

[2] . عضو فی الهیئة العلمیة لقسم الفلسفة فی مؤسسة الإمام الخمینی؟رح؟ للتعلیم والأبحاث.

منابع
قرآن کریم.
1. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج‌البلاغه، مترجم: انصاریان، دارالعرفان، قم، بی‌تا.
2. ابن بابوبه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، مترجم: علی اکبر غفاری، اسلامیه، تهران، 1395.
3. _______________________، عیون أخبار الرضا؟ع؟، مترجم: مهدی لاجوردی، نشر جهان، تهران، 1378.
4. _______________________، علل الشرایع، کتاب فروشی داوری، قم، 1385.
5. حسینی زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس، مصحح: على هلالى و علی سیرى، على‏، دارالفکر، بیروت، 1414.
6. صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الأثر، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1391.
7. __________________________، انتظار عامل مقاومت، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1392.
8. _________________________، باورداشت مهدویت، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1392.
9. _________________________، تجلی توحید در نظام امامت، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1392.
10. _________________________، عقیدۀ نجات بخش پیرامون عقیده به ظهور و حکومت حضرت مهدی؟عج؟، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1392.
11. _________________________، معرفت حجت خدا، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1392.
12. _________________________، ولایت تکوینی و تشریعی، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1392.
13. _________________________، اصالت مهدویت، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1393.
14. _________________________، پیرامون معرفت امام، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1393.
15. _________________________، گفتمان مهدویت، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1393.
16. _________________________، وابستگی جهان به امام زمان؟عج؟، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1393. 
17. _________________________، امامت و مهدویت، دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی، قم، 1397.
18. طریحی، فخرالدین بن محمد ، مجمع البحرین، احمد حسینى اشکورى ، مرتضوی، تهران، 1375.
19. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، دارالحدیث، قم، 1412 ق.
20. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالانوار، جمعی از محققان، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403.
21. مصباح یزدی، محمدتقی، آفتاب ولایت، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؟رح؟، قم، 1384.
22. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج‌البلاغه، مترجم: حسن حسن زاده آملى و محمد باقر کمره‌اى، مصحح: ابراهیم‏ میانجى، مکتبه الاسلامیه، تهران، بی‌تا.